Kiedy może być zastosowane tymczasowe aresztowanie
Dopuszczalność TA = musi istnieć przesłanka ogólna + jedna z przesłanek szczególnych.
Przesłanka ogólna = (dot. wszystkich środków zapobiegawczych) = zastosowanie środka jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania, a wyjątkowo także w celu zapobiegnięcia popełnieniu przez oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa.
Do zastosowania TA konieczne jest uprzednie postawienie zarzutów.
Podstawy szczególne:
- uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się, zwłaszcza, gdy nie można ustalić tożsamości albo nie ma w kraju stałego miejsca pobytu,
- uzasadniona obawa matactwa - nakłaniania do fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo bezprawnego utrudniania postęp.
- grożąca surowa kara – zarzut przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd I skazał już na min. 3 lata,
- wyjątkowo - uzasadniona obawa, że oskarżony, któremu zarzucono popełnienie zbrodni lub umyślnego występku, popełni przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, a zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.
Przesłanki negatywne (TA nie stosuje się):
- wystarczający jest inny środek zapobiegawczy,
- pozbawienie wolności spowodowałoby dla życia lub zdrowia oskarżonego poważne niebezpieczeństwo
- pozbawienie wolności pociągałoby dla oskarżonego lub jego najbliższej rodziny wyjątkowo ciężkie skutki
- na podstawie okoliczności sprawy można przewidywać, że:
- karą będzie pw w zawieszeniu lub łagodniejsza,
- okres TA przekroczy przewidywany wymiar kary pw bez warunkowego zawieszenia,
- gdy przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 1 roku.
Ograniczenia pkt 4 nie mają zastosowania, gdy oskarżony ukrywa się, uporczywie nie stawia się na wezwanie lub nie można ustalić jego tożsamości.
Terminy:
W postępowaniu przygotowawczym:
- Stosowanie = max. 3 m-ce.
- Przedłużenie zwykłe = do max. 1 rok łącznie (jeżeli nie można było ukończyć pp w terminie),
- Przedłużenie ponad 1 rok = SA (1s) na wniosek prokuratora apelacyjnego (jeżeli zawieszenie pp, przedłużająca się obserwacja, opinia biegłego)
W postępowaniu karnym:
- Do pierwszego wyroku = max. 2 lata (łącznie z pp)
- Przedłużenie ponad 2 lata = SA (1s)na wniosek sądu przed którym się toczy.
- Po pierwszym wyroku = bez ograniczeń, jednorazowo max 6 m-cy.
Zaskarżanie:
Na każde postanowienie o zastosowaniu lub przedłużeniu TA przysługuje zażalenie
do sądu odwoławczego.
Zażalenie sąd rozpoznaje niezwłocznie.
Nie przysługuje zażalenie na postanowienie sądu odwoławczego rozpoznającego zażalenie.
Na postanowienie SA (1s) zażalenie przysługuje do SA (3s).
Sąd, na którego postanowienie złożono zażalenie, może je uwzględnić, jeżeli orzeka w tym samym składzie.
Zażalenie na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania powinno być przekazane do rozpoznania w ciągu 48 godzin.
Zażalenie przysługuje oskarżonemu tylko 1 raz na jedno postanowienie. Powinno być wniesione w terminie 7-dniowym, zawitym, liczonym od dnia doręczenia odpisu postanowienia.
Zob. Kodeks Postępowania Karnego (na prawnik24.pl)
