Oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:
- jest nieletni,
- jest głuchy, niemy lub niewidomy,
- zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.
- gdy Sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.
- w postępowaniu przed SO jako sądem I, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności
Wówczas udział obrońcy jest obowiązkowy w:
- wszystkich rozprawach,
- tych posiedzeniach, w których obowiązkowy jest udział oskarżonego.
Jeżeli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru, prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy wyznacza mu [obrońcę z urzędu].
Jeśli w toku postępowania biegli lekarze psychiatrzy stwierdzą, ze poczytalność oskarżonego zarówno w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, jak i w czasie postępowania nie budzi wątpliwości, udział obrońcy w dalszym postępowaniu nie jest obowiązkowy. Prezes sądu, a na rozprawie sąd, może wówczas cofnąć wyznaczenie obrońcy.