Powództwo adhezyjne = powództwo cywilne w procesie karnym. (można w sprawach publiczno i prywatnoskargowych).
Można dochodzić = roszczeń majątkowych (np. odszkodowanie za skradzione przedmioty, uszkodzony samochód), wynikających bezpośrednio z przestępstwa, również tych, wynikających z tzw. szkód niemajątkowych, czyli np. zadośćuczynienia pieniężnego za tzw. krzywdę moralną. Wolno dochodzić strat rzeczywistych (damnum emergens) oraz utraconej korzyści (lucrum cessans).
Nie można dochodzić = roszczeń osobistych, niemajątk.
Wytoczenie powództwa cywilnego = następuje przez wniesienie pozwu. Pozew powinien odpowiadać warunkom określonym w art. 125 i nast. oraz 187 i nast. k.p.c. (zgodnie z art. 70 k.p.k. w kwestiach dotyczących powództwa cywilnego, a nie unormowanych przez przepisy niniejszego kodeksu, stosuje się odpowiednio kpc).
Termin zgłoszenia = aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej (tj. odczytania aktu oskarżenia).Termin prekluzyjny = nie może być przywrócony.
Zgłoszenie wpostępowaniu przygotowawczym = pozew załącza się do akt sprawy, a postanowienie co do przyjęcia powództwa wydaje sąd po wpłynięciu aktu oskarżenia.
Powodem cywilnym mogą być:
- pokrzywdzony, tj. osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, choćby nie miała osobowości prawnej,
- organy kontroli państwowej, które w zakresie swojego działania ujawniły przestępstwo, które wyrządziło szkody w mieniu instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, lub wystąpiły o wszczęcie postępowania w takiej sprawie, jeżeli nie działa organ pokrzywdzonej,
- zakład ubezpieczeń w zakresie, w jakim pokrył pokrzywdzonemu szkodę lub jest zobowiązany do jej pokrycia,
- osoby najbliższe, które w razie śmierci pokrzywdzonego mogą w terminie określonym w art. 62 wytoczyć powództwo cywilne o przysługujące im roszczenia majątkowe wynikające z popełnienia przestępstwa albo w razie śmierci powoda cywilnego mogą wstąpić w prawa zmarłego i dochodzić przysługujących im roszczeń. które w razie śmierci pokrzywdzonego (art. 52 k.p.k.) mogą wstąpić w prawa powoda cywilnego jako strona zastępcza (art. 63 § 1 k.p.k.) lub jako strona nowa (art. 63 § 2 k.p.k.).
- prokurator (art. 64 k.p.k.), który
w terminie przewidzianym w art. 62 może wytoczyć powództwo cywilne na rzecz pokrzywdzonego lub osoby najbliższej albo popierać wytoczone przez pokrzywdzonego lub tę osobę powództwo, jeżeli wymaga tego interes społeczny. W takim przypadku może dojść do współuczestnictwa procesowego, którego swoistość polega na tym, że czynności jednego podmiotu są skuteczne wobec drugiego podmiotu. Czasami muszą one być jednolite, gdyż dla zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia potrzebna jest zgoda prokuratora i powoda cywilnego (art. 73 § 2 k.p.c.).
Zob. Kodeks Postępowania Karnego (na prawnik24.pl)
