Dozór =
środek zapobiegawczy = można oddać oskarżonego pod dozór Policji, a oskarżonego żołnierza - pod dozór przełożonego wojskowego.
Istota dozoru = oskarżony pozostaje na wolności, ale jest zobowiązany do stosowania się do obowiązków zawartych w postanowieniu sądu lub prokuratora.
Obowiązki przy dozorze mogą polegać na:
- zakazie opuszczania określonego miejsca pobytu,
- zgłaszaniu się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu,
- zawiadamianiu o zamierzonym wyjeździe oraz o terminie powrotu,
- innych ograniczeniach swobody (zakaz kontaktowania się ze świadkami czy innymi oskarżonymi)
Obowiązki mają służyć wyłącznie zabezpieczenia prawidłowego toku procesu.
Poręczenia:
- majątkowe,
- społeczne,
- osobiste.
Poręczenie majątkowe = w postaci pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu lub hipoteki może złożyć oskarżony albo inna osoba. Istota poręczenia majątkowego polega na tym, że sam oskarżony (podejrzany) albo jakakolwiek inna osoba składa organowi prowadzącemu postępowanie (sądowi, prokuratorowi) gwarancję stawiennictwa oskarżonego na wezwanie tego organu i gwarancję powstrzymywania się przez niego od zachowań zakłócających prawidłowy tok postępowania – w postaci złożonych wartości majątkowych.
Postanowieniu określa = wysokość, rodzaj, warunki i termin złożenia, mając na względzie sytuację materialną oskarżonego i składającego poręczenie majątkowe, wysokość wyrządzonej szkody oraz charakter popełnionego czynu.
Osobę składającą poręczenie zawiadamia się o każdorazowym wezwaniu oskarżonego do stawiennictwa.
Przepadek obligatoryjny = ucieczka lub ukrywanie się oskarżonego.
Przepadek fakultatywny = utrudnianie postęp. w inny sposób.
Przepadek = postanowienie, przedmioty lub ściągnięte sumy przekazuje się lub przelewa na rzecz Skarbu Państwa. Pokrzywdzony ma pierwszeństwo zaspokojenia roszczeń wynikających z przestępstwa, jeżeli w inny sposób nie można uzyskać naprawienia szkody.
Z chwilą ustania poręczenia majątkowego przedmiot poręczenia zwraca się, a sumę poręczenia zwalnia się, pod tym jednak warunkiem, że w razie prawomocnego skazania oskarżonego na karę pozbawienia wolności następuje to z chwilą rozpoczęcia odbywania przez niego kary.
Cofnięcie poręczenia = skuteczne dopiero z chwilą przyjęcia nowego poręczenia, zastosowania innego środka lub odstąpienia od stosowania tego środka.
O przepadku przedmiotu poręczenia lub ściągnięciu sumy poręczenia orzeka z urzędu sąd, przed którym postępowanie się toczy, a w pp na wniosek prokuratora - sąd właściwy do rozpoznania sprawy.
Poręczenie społeczne = od pracodawcy, kierownictwa szkoły lub uczelni, których oskarżony jest uczniem lub studentem, od zespołu, w którym oskarżony pracuje lub uczy się, albo od organizacji społecznej, której oskarżony jest członkiem, można, na ich wniosek, przyjąć poręczenie, że oskarżony stawi się na każde wezwanie i nie będzie w sposób bezprawny utrudniał postępowania; jeżeli oskarżony jest żołnierzem, można przyjąć poręczenie od zespołu żołnierskiego, zgłoszone za pośrednictwem właściwego dowódcy.
Do wniosku o przyjęcie poręczenia zespół lub organizacja społeczna dołącza wyciąg z protokołu zawierającego uchwałę o podjęciu się poręczenia.
We wniosku o przyjęcie poręczenia należy wskazać osobę, która ma wykonywać obowiązki poręczającego; osoba ta składa oświadczenie o przyjęciu tych obowiązków.
Poręczenie indywidualne - osoby godnej zaufania =
Poręczenie, że oskarżony stawi się na każde wezwanie i nie będzie w sposób bezprawny utrudniał postępowania, można także przyjąć od osoby godnej zaufania.
Przy odbieraniu poręczenia zawiadamia się udzielającego poręczenia lub wykonującego obowiązki poręczającego o treści zarzutu stawianego oskarżonemu oraz o obowiązkach
wynikających z poręczenia i skutkach ich niedotrzymania.
Poręczający jest obowiązany niezwłocznie powiadomić sąd lub prokuratora o wiadomych mu poczynaniach oskarżonego, zmierzających do uchylenia się od obowiązku stawienia
się na wezwanie lub do utrudniania w inny bezprawny sposób postępowania.
Jeżeli oskarżony utrudniał postępowanie = organ zawiadamia udzielającego poręczenia, a ponadto może zawiadomić bezpośredniego przełożonego osoby, która złożyła poręczenie, i organizację społeczną, do której należy, a także statutowy organ nadrzędny nad poręczającą organizacją społeczną, jeżeli zostanie stwierdzone zaniedbanie obowiązków wynikających z poręczenia. Przed zawiadomieniem należy osobę, która złożyła poręczenie, wezwać w celu złożenia wyjaśnień.
